Door: Mirjam Arends & Annemarie Dubbink 

Maar het betrekken van inwoners kan er wel aan bijdragen. Participatie betekent niet dat iedereen het opeens met jouw plan eens is, omdat zij hun stem hebben mogen laten horen. Participatie is dus geen middel om plannen te communiceren naar inwoners en participatie betekent ook niet dat jouw doel behaald wordt. Sterker nog; misschien blijkt jouw plan wel helemaal niet iets waar mensen op zitten te wachten.

Wat is participatie dan wel? Participatie is – volgens de Dikke van Dale – het hebben van een aandeel in iets. Voor ons als Stimuland is een goed uitgevoerd participatieproces, een proces waarin alle stakeholders de mogelijkheid hebben om hun stem te laten horen. Dat klinkt makkelijk, dat is het vaak niet.

Inclusieve participatie
We kennen allemaal de mensen die goed zijn in het formuleren van hun standpunt en daarbij vaak vooraan staan bij het kenbaar maken. In ons werkveld worden zij vaak de ‘ususal suspects’ genoemd.

Maar die andere groep, de groep die dit niet zo gemakkelijk afgaat of die er misschien helemaal geen interesse in heeft om mee te doen, hoe betrek je die bij een proces? Hoe zorg je dat ook zij zich veilig voelen om hun mening te laten horen? En hoe neem je vervolgens die mening ook mee, zorg je dat kenbaar wordt dat deze mening ook bestaat? En wat als het ingewikkeld wordt? Als het over zaken als windmolens in het buurtschap of het sluiten van de laatste school in het dorp gaat?

Duurzame participatie
Vanuit Stimuland denken we vaak na over deze vragen. Wanneer we participatieprocessen begeleiden of organiseren – vaak in opdracht van overheden of bewonersclubs – geven we hier zoveel mogelijk ruimte aan. Maar ruimte geven kost tijd, dat kan niet in een maandje geregeld worden. Daar zit een dilemma voor ons als organisatie: niet elke club heeft de middelen om een uitgebreid proces te (laten) begeleiden, maar wil wel een vinkje zetten bij het thema ‘participatie’. Participatie is volgens ons echter nooit af. Het is iets wat je doorlopend moet willen.

Actie!

Daarom activeren wij onze opdrachtgevers om het zelf te doen. We voeren de opdracht uit, die bijvoorbeeld leidt tot een visie, maar bieden daarbij ook nazorg of bewustwording voor de opdrachtgever: het is niet af, je moet zelf het proces levend houden. Een visie kan immers van tijd tot tijd veranderen, er kunnen actuele thema’s oppoppen die nog niet aan de orde waren tijdens het maken van de visie, meningen kunnen veranderen. Staar je dus niet blind op een visie die opgesteld is, maar zie dat als een leidraad, een startpunt, een dynamisch document. In gesprek gaan met je doelgroep – hen ook echt horen in dat gesprek – zul je blijvend moeten doen om actieve en oprechte betrokkenheid te houden.

Meer weten of sparren?
Mirjam Arends en Annemarie Dubbink zijn het aanspreekpunt voor (nieuwe) projecten op het gebied van leefbaarheid & participatie. Neem gerust contact op met Annemarie Dubbink E: adubbink@stimuland.nl  M: 06 – 51 62 58 81 of Mirjam Arends E: marends@stimuland.nl M: 06 – 27 21 13 91