Naast deze klimaatopgave heeft het veenweidegebied ook te maken met andere grote opgaven, zoals het remmen van bodemdaling, omgaan met watertekorten en wateroverlast, herstel van de biodiversiteit, verduurzaming van de landbouw en het realiseren van rendabele bedrijfsvoering voor landgebruikers. Met het oog op deze opgaven is in 2022 gestart met het Veenweiden Innovatie Programma Nederland (VIPNL), een landelijk veenweideprogramma waarbij de uitvoering in de regio plaatsvindt. Voor de provincie Overijssel vervult Stimuland sinds het najaar 2022 de rol van proeftuintrekker binnen VIPNL.

Innovatiesporen

Het doel van VIPNL is het komen tot de ontwikkeling van duurzame en opschaalbare vormen van landgebruik, die toch een rendabele exploitatie mogelijk maken. VIPNL voert daarom activiteiten uit langs de vier innovatiesporen: bodem, integrale bedrijfsvoering, landgebruik en water. Deze innovatiesporen zijn van belang voor de ondernemers, maar ook voor het behalen van de doelen van overheden en waterschappen.

Regionale proeftuinen

Om een vitaal en verantwoord ondernemerschap in het veenweidegebied te realiseren wordt er in regionale proeftuinen samengewerkt aan landelijke thema’s. De (ondernemers in de) regio’s nemen bij deze aanpak zelf het initiatief voor thema’s en hiervoor zijn proeftuintrekkers per regio aangesteld. Vanuit de resultaten van deze lokale proeftuinen bundelt VIPNL kansrijke initiatieven en de verkregen inzichten komen terecht op de plekken waar ze nodig zijn: bij de ondernemers en de beleidsmakers.

Voorbeelden van projecten

Elk van de innovatiesporen is onderverdeeld in een aantal thema’s en er zijn al vier thema’s in uitvoering.

• Veenmosteelt is een hoopvol toekomstig landgebruik, omdat dit gewas CO₂ uit de atmosfeer kan halen en vasthouden, en zo een klimaatbuffer kan vormen. Daarom vindt nu op verschillende plaatsen innovatie plaats om veenvormende veenmosvegetatie te herstellen.
• Natte teelten in waterrijk veen wordt onderzocht als een duurzaam alternatief of als aanvulling op de melkveehouderij. Natte teelten zijn gewassen die bij een grondwaterstand van ongeveer 20 cm onder het maaiveld of hoger kunnen groeien en biomassa produceren met een marktwaarde.
• Klei in veen is een innovatieve bodemmaatregel waarbij wordt onderzocht of het inspoelen van klei kan bijdragen aan de afremming van veenoxidatie. Dit is extra voordelig in gebieden waar het watersysteem niet altijd kan voldoen aan de watervraag van vernatting.
• Boeren op hoog water is een thema met als doel, het onderzoeken of er agrarische bedrijfsvoering mogelijk is bij een zeer hoge grondwaterstand van 20cm onder maaiveld. Hierbij wordt het economische perspectief getest en wordt onderzocht wat de invloed op ecologie en andere omgevingsfactoren is.

Project aanmelden?

Voor de provincie Overijssel is Stimuland de proeftuintrekker. Heb je vragen over het programma VIPNL of heb je ideeën voor een project en wil je dit aanmelden of hierover sparren? Neem dan contact op met Riek van der Harst via 06-13 48 88 76 of rvanderharst@stimuland.nl.