Politiek & Platteland: Cor Pierik, Tweede Kamerlid BBB

23 januari 2025

Het platteland staat voor grote uitdagingen en om te kunnen komen tot toekomstbestendige oplossingen, is verbinding tussen beleid en praktijk, tussen boeren en bewoners en tussen verschillende generaties, cruciaal. Om de voelbare kloof tussen politiek en platteland te verkleinen gaan we de komende tijd, aan de hand van vaste vragen en stellingen, in gesprek met diverse Tweede Kamerleden. Hoe kunnen we vertrouwen, begrip en samenwerking creëren en daarmee bijdragen aan duurzame oplossingen en een leefbare landelijke omgeving?

politiek en platteland

Cor Pierik, Tweede Kamerlid BBB

Cor zet zich in voor een land waar boeren en burgers in harmonie samenleven in een gezonde (economische en ecologische) leefomgeving. Hij pleit voor een eerlijke verdeling van middelen tussen de Randstad en de regio en zet zich in voor het behoud van een leefbaar en toekomstbestendig platteland.

Wat is jouw binding met het platteland?

‘Ik ben hier op het platteland opgegroeid. Als kind liep ik al door de landerijen en genoot ik ervan om de weidevogels te bestuderen’, reageert Cor met een brede glimlach. ‘Na meer dan tien jaar in Den Haag gewoond te hebben, vond ik het heel fijn om hier weer terug te komen en het familiebedrijf over te nemen. Dit landschap met de kronkelende slootjes en de stilte van de natuur vind ik heel inspirerend.’ Toch ziet Cor ook dat er in de afgelopen jaren veel veranderd is. ‘Vroeger woonden er aan deze dijk zo’n 40 boeren waarvan er nu denk ik nog maar 5 over zijn. Dat betekent dat we tegenwoordig meer moeite zullen moeten doen om elkaar te begrijpen en we moeten meer rekening met elkaar houden. Boeren kunnen bijvoorbeeld best even wachten met het uitrijden van de mest als ze weten dat de buren net een tuinfeestje houden. Andersom moeten bewoners zich realiseren dat geluiden van trekkers en de geur van mest nou eenmaal bij het platteland horen. Het is een kwestie van elkaar de ruimte geven’, benadrukt hij.

Wat is voor jou duurzame landbouw en hoe realiseren we dat?

Duurzame landbouw draait volgens Cor om het herstellen van het evenwicht tussen landbouw en natuur, met behoud van de rol als voedselproducent. ‘We moeten trouwens niet vergeten dat we op het gebied van verduurzaming al veel bereikt hebben. Het goede nieuws is dat de uitstoot van ammoniak al met 66% gedaald is ten opzichte van 1990. Het slechte nieuws is dat dat nog niet genoeg is om aan de reductiedoelen te voldoen die we met elkaar gesteld hebben. Daar liggen dus nog flinke uitdagingen’, legt hij uit. ‘Wat mij betreft is een duurzame landbouw een landbouw waarin we meer evenwicht brengen in de input en output. Denk hierbij richting een stoffenbalans en evenwichtsbemesting, waarbij boeren zelf bepalen hoe ze kunstmest en dierlijke mest inzetten om de voedingsstoffenbalans op hun land te optimaliseren.’

Daarnaast benadrukt Cor dat duurzame landbouw wat hem betreft niet betekent dat intensivering per definitie slecht is. ‘In bepaalde gebieden kan intensivering van de landbouw heel goed samengaan met het versterken van de natuurdoelen. Het gaat om slim landgebruik, waarin gebieden worden toegewezen aan landbouw, aan natuur of aan een combinatie van beide. Dat vormt een goede basis voor het structureel invullen van je rol als sector naar duurzame landbouw.’ Verder is het volgens Cor belangrijk dat boeren meer autonomie krijgen in het verduurzamingsproces via doelsturing, waarbij zij realistische en meetbare doelen behalen die passen bij hun specifieke situatie. ‘Daarvoor moeten we toe naar praktische en operationele indicatoren waar een boer mee uit de voeten kan en waarmee hij ook inzicht krijgt in zijn eigen bedrijfsprestaties en deze goed kan monitoren. Dit helpt niet alleen bij verduurzaming, maar maakt het ook mogelijk om duurzame inspanningen financieel te belonen.’

'De uitstoot van broeikasgassen wordt heel erg gelinkt aan de landbouw, terwijl maar 13% ervan afkomstig is van de landbouw. Laten we dus stoppen met alleen te wijzen naar de boeren.'

Plattelandsbewoners weten zelf het beste wat er nodig is voor een leefbaar platteland.

‘Plattelandsbewoners kennen inderdaad hun eigen gebied het beste en spelen een cruciale rol bij het bepalen van wat er nodig is voor een leefbaar platteland. Het maken van plannen en de uitvoering daarvan moet daarom zoveel mogelijk van onderop gebeuren, met betrokkenheid van boeren, burgers en gebiedspartijen’, reageert Cor. Tegelijkertijd benadrukt hij dat het de rol van de overheid is, om duidelijke kaders en richtlijnen op nationaal niveau te bieden. ‘Bijvoorbeeld door te bepalen welke hoofdfunctie een gebied krijgt: landbouw, natuur, wonen of een combinatie daarvan. Daarmee voorkomen we dat er willekeur en chaos ontstaat, zoals je nu ziet gebeuren bij bijvoorbeeld de plaatsing van windmolens.’

Daarnaast vindt Cor het belangrijk dat belemmerende regelgeving vanuit de overheid wordt aangepakt en verruiming wordt toegestaan. ‘Denk bijvoorbeeld aan flexibelere regels voor mantelzorgwoningen, zodat ook jonge boeren of bedrijfsopvolgers tijdelijk op een erf kunnen wonen. Of aan het toestaan van het splitsen van woningen wat bijdraagt aan de behoefte aan meer woningen. Met minder regels en meer creativiteit kunnen we de leefbaarheid vergroten.’

De energietransitie heeft een negatieve invloed op de leefbaarheid op het platteland.

Cor knikt instemmend en reageert: ‘De energietransitie brengt inderdaad uitdagingen met zich mee voor de leefbaarheid op het platteland. Windmolens en zonneparken leiden vaak tot een verschraling van het landschap en worden in veel gebieden als ongewenst ervaren, zelfs wanneer de lasten en lusten gelijk worden verdeeld.’ De oplossing ligt volgens Cor in meer landelijke regie. ‘Gemeenten moeten niet individueel verantwoordelijk worden gemaakt voor regionale energiestrategieën, omdat niet alle gebieden geschikt zijn voor grootschalige energieopwekking.’

Daarnaast vind hij het positief dat er meer focus komt op kernenergie als duurzame energiebron en pleit hij voor het optimaal benutten van bestaande infrastructuur. ‘Als je als gemeente vergunning verleent voor de nieuwbouw van een groot bedrijfspand, stel dan ook de verplichting om daar zonnepanelen op te leggen, in plaats van waardevolle landbouwgrond op te offeren voor zonneparken. Dit kan bijdragen aan een duurzamere energieopwekking zonder de leefbaarheid van het platteland te schaden.’

'Meer focus op kernenergie kan bijdragen aan een duurzamere energieopwekking zonder de leefbaarheid van het platteland te schaden.’

Jongeren verdienen extra steun voor hun plannen om toekomstige klimaatdoelen te bereiken, omdat ze vaker bereid zijn actie te ondernemen dan oudere generaties.

‘Het is een feit dat we te maken hebben met een duidelijke klimaatverandering en dat heeft grote impact op het platteland. Van stijgende waterstanden tot intensieve regenval, met grote gevolgen voor onder andere boeren en hun bedrijfsvoering. Dit benadrukt de urgentie van actie, ook door jongeren, maar we moeten waken voor bangmakerij over klimaatverandering’, bepleit Cor. ‘In de Kamer hoor ik regelmatig uitspraken zoals, ‘de natuur staat op omvallen’, maar dat is flauwekul en daar hebben we veel goede feitelijke onderbouwingen voor.’

‘Daarnaast vind ik dat de uitstoot van broeikasgassen heel erg gelinkt wordt aan de landbouw, terwijl maar 13% ervan afkomstig is van de landbouw. Dat betekent dat 87% dus van andere sectoren komt zoals de industrie, de luchtvaart, het verkeer en noem maar op. Laten we dus stoppen met alleen te wijzen naar de boeren, maar laten we de klimaatverandering integraal aanpakken met samenwerking tussen generaties en sectoren.’

Hoe kijk jij naar de kloof tussen politiek en platteland en hoe kunnen (en willen) we de afstand overbruggen?

‘Het is belangrijk dat er in de landelijke politiek meer aandacht komt voor de regio en ik ben heel blij met het rapport ‘Elke regio telt’, reageert Cor direct. ‘Daaruit blijkt dat de regio een belangrijke rol speelt en best heel goed scoort op het gebied van bijvoorbeeld leefbaarheid, gezondheid en brede welvaart.’ Toch is er volgens Cor wel werk aan de winkel, vooral in de verdeling van budgetten. ‘Als het gaat om bijvoorbeeld onderwijs en politie dan zie je dat veel middelen naar de Randstad gaan en verhoudingsgewijs minder naar de regio. Ik zie het als mijn rol om daar meer aandacht voor te vragen om dit evenwichtiger te maken.’

Tegelijkertijd ziet Cor het als een positieve ontwikkeling dat er momenteel relatief veel Kamerleden uit de regio komen. ‘Zij zorgen ervoor dat regionale kwesties beter doorklinken in de landelijke politiek. Daarnaast zie je dat er ook sprake is van een migratiestroom vanuit de Randstad naar de regio, deels doordat we meer flexibel zijn gaan werken. Dit vraagt om wederzijds begrip tussen de nieuwkomers en de mensen die er al wonen, maar het kan daarnaast ook een verrijking zijn.’

Heb je vragen over onze rubriek Politiek & Platteland?

Neem contact op met Stimulander Ingrid Jansen