Hoe pak je als boerengroep zelf de regie?
In tijden van veranderingen en onzekerheid is het moeilijk keuzes te maken. Wat moet ik, wat kan ik en wat verwacht de omgeving van mij? Daarnaast komt er veel op boeren af, aan regels en plannen. Om zelf meer regie te krijgen en invloed te hebben op veranderingen en misschien ook nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen, helpt het om samen te werken. Verschillende groepen boeren doen dit al. Stimuland helpt hen daarbij.
Elke boerengroep en elke individuele boer heeft unieke redenen om zich te willen organiseren. De noodzaak die boeren voelen om zich te organiseren, lijkt steeds groter te worden en gaat vaak gepaard met het gevoel het ‘heft weer in eigen hand te willen nemen’. Want boeren voelen zich vaak machteloos en een speelbal in een speelveld van overheden en marktpartijen. Daarbij hebben ze zorgen over de toekomst van hun bedrijven, zowel op korte als op lange termijn. Door samen te werken met andere boeren kunnen zij gezamenlijk optreden en weer sterker in hun schoenen komen te staan.
Wat kan samenwerking opleveren?
‘Eendracht maakt sterk’. Dat geldt zeker voor boerengroepen. Je organiseren als boerengroep kan veel voordelen hebben. Want als boerengroep:
- ben je makkelijker aanspeelbaar voor anderen;
- kan je kennis delen, ervaringen uitwisselen en kosten, opbrengsten en risico’s delen;
- zet je samen stappen die je alleen niet zou maken;
- vergroot je de invloed op wat er in jouw omgeving gebeurt;
- krijg je meer kans op toegang tot financiële middelen.
Verder zijn overheden en marktpartijen meer geneigd om in zee te gaan met een collectief dat bijdraagt aan maatschappelijke doelen, dan met een individu. Wel heb je als groep doorzettingsvermogen en vertrouwen in elkaar nodig. Daarnaast kost het vaak tijd, voordat een groep erkenning en een stevige positie krijgt.
Stimuland gelooft in zelfregie en zelforganisatie en we moedigen groepen boeren aan om de positieve regie te pakken en we ondersteunen hen daarbij.
Hoe pak je als boerengroep zelf de regie?
1. Een gemeenschappelijk verhaal
Om als collectief op te kunnen treden moet er onderlinge gemeenschappelijkheid zijn. Elke groep bestaat uit verschillende mensen met uiteenlopende perspectieven en belangen. Het is belangrijk om de doelen boven tafel te krijgen en de gemeenschappelijkheid daarin te vinden. Dat is het vertrekpunt en de houvast van waaruit je kan werken aan het verhaal waarin je gezamenlijk gelooft.
2. Zelforganisatie
Om als groep goed aanspeelbaar te zijn is het noodzakelijk om een juridische entiteit te vormen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een coöperatie, een stichting, een vereniging of iets anders. Daardoor kan je als collectief belangen behartigen, deelnemen aan het economisch verkeer en/of gebiedsprocessen. Je hebt inspraakmogelijkheden en je kunt juridische stappen zetten. Kortom, je zet jezelf op de kaart.
3. Samenwerken met elkaar én met partners
Intern heb je het goed voor elkaar. Je vertrouwt elkaar en hebt gebouwd aan een gemeenschappelijk verhaal. Misschien heb je in de tussentijd al activiteiten georganiseerd en onderlinge kennis en ervaring gedeeld. Nu is het tijd om als groep buiten je bubbel te komen en zo je invloed te vergroten. Zoek mensen en partijen die jouw verhaal willen of moeten horen. Dit kan variëren van buurtgenoten tot TBO’s, financiële instellingen en overheden. Mogelijk kunnen zij zich vinden in het verhaal, willen zij er onderdeel van zijn en bijdragen aan de doelen. Hier begint samenwerking.
4. Varen op een kompas
Als de zelfregie verkregen is, kan je als collectief sturen met perspectief. Ook hiervoor is geen vaste route. Als groep vaar je op een kompas. Er zijn bakens om koers te houden en richting te bepalen. Houdt die in het zicht en maak die bespreekbaar. Stel elkaar regelmatig de vragen: is er nog vertrouwen? Hebben we nog gemeenschappelijkheid? Zijn we nog verbonden met het gebied, met wat hier speelt en van waarde is? Vertonen we allemaal nog voldoende persoonlijk leiderschap, doet iedereen genoeg mee? Door zo te werken kan een groep in roerige tijden een storm doorstaan.
Stimuland als gids
Stimuland begeleidt groepen boeren in hun weg richting zelforganisatie en zelfregie. Elke groep pakt dit anders aan. Er is dan ook geen vaste formule of een van tevoren vastgelegd stappenplan. Wél laat onze praktijkervaring zien dat verschillende groepen onderweg vergelijkbare uitdagingen tegenkomen. Stimuland gelooft in zelfregie en zelforganisatie en we moedigen groepen boeren aan om de positieve regie te pakken en we ondersteunen hen daarbij.