Keukentafelgesprekken brengen beweging in Steenwijkerland

Trots! Dat is allereerst wat in het rapport Vitaal Platteland Steenwijkerland naar voren komt. De agrarische ondernemers genieten erg van het prachtige, diverse landschap met houtwallen, glooiingen en essen. Niet voor niets dat veel boeren zich emotioneel verbonden voelen met hun Steenwijkerland. Tegelijk is dit ook een gebied met veel opgaves: een veenweidegebied met toerisme, De Wieden en De Weerribben als twee grote Natura 2000-gebieden, een run op grond en veel agrarische ondernemers. “Steenwijkerland is een heel bijzonder gebied. Hele mooie natuur, met oude zeedijken, polders en een heel divers agrarisch landschap”, vindt ook Petra Wagenaar, die werkt bij gemeente Steenwijkerland. “Tegelijk is die natuur ook een grens voor de agrarische ondernemers”, merkt Petra, die de grote opgaves op het gebied van klimaat en duurzame landbouw kent. “Daarbij kenden we onze agrarische sector onvoldoende”, geeft Petra eerlijk toe. Om het verhaal van de boer te kennen, kiest de gemeente voor een kwalitatief onderzoek. Naast een digitale enquête zijn er meer dan honderd keukentafelgesprekken bij de verschillende boeren gevoerd.

‘Stimuland is een betrouwbare partner’

Dat Stimuland de enquêtes en keukentafelgesprekken deed, was voor Petra bijna logisch. “We kennen elkaar al goed. Stimuland is voor ons een betrouwbare partner. Vanuit hun kennis en ervaring zijn ze goed in staat om zo’n onderzoek op te zetten en te managen, want er moest erg veel gebeuren in korte tijd”, blikt Petra terug. “Dankzij het rapport van Stimuland kennen wij het verhaal van de boer beter. Nu weten we waar we aan kunnen werken”, vertelt Petra enthousiast. Al plaatst ze daarbij ook een kanttekening. “Achter ieder keukentafelgesprek zit een verhaal. Wij kennen niet elk persoonlijk verhaal, en kunnen ook heel vaak niets betekenen in deze persoonlijke omstandigheden en zorgen, dat beseffen wij ons heel goed.” Daarbij doelt Petra ook de druk op de boeren die de afgelopen vier jaar alleen maar groter is geworden.

Meedenken in verdienmodel van de boer

‘Vervul als gemeente een actieve rol voor een beter verdienmodel voor de boer’.  Dat was een van de adviezen uit het rapport dat het gemeentebestuur ter harte heeft genomen. Het college heeft het bestuursprogramma Vitaal Platteland opgestart, om ook zichtbaar te maken dat zij zich inzet voor de boeren in het gebied. Na de rapportpresentatie is zij in gesprek gegaan met boeren én in gesprek gebleven, waaronder specifiek met de jonge boeren. “We hebben boeren geholpen met korte keten projecten zoals Lekkers uit de Kop en bron van ons. Ook initiëren we samenwerkingen tussen bijvoorbeeld natuurorganisaties en boeren.”

De stem van de boer zijn

“Wij willen met de sector samen gaan voor een vitaal platteland, maar we kunnen het provinciale en landelijke beleid niet veranderen. Wel nemen we onze verantwoordelijkheid, door naast onze projecten de stem van de boeren in Steenwijkerland richting de provincie en het Rijk te zijn”, vertelt Petra gedreven, over de spagaat waar zij als gemeente soms inzitten. Op lokaal niveau zet de gemeente zich in om flankerend beleid, zoals een boer die wil verbreden, daarin te helpen. Ook het gebiedsproces Baarlingerpolder is een mooi voorbeeld. “Daar ondersteunen we boeren in hun ambitie om 10% groenblauwe dooradering in het gebied te realiseren door ook op onze eigen grond groenblauwe dooradering aan te leggen.”

Houd de moed erin

‘Haal de moet eruit en houd de moed erin.’ Dat staat op de voorkant van het rapport dat Petra er nog regelmatig bij pakt. “Het gaat verder dan puur cijfers, het geeft de zorgen, de trots en de uitdagingen van onze boeren heel goed weer. Dat gebruiken we nog steeds bij beleidsvoorstellen en voorverkenningen.” Daarbij heeft Petra zeker nog een tip om als boer ‘de moed erin te houden’. “Houd de regie op wat je wél zelf te kiezen hebt. Zorg dat je weet wat er op jouw regio afkomt. Bepaal vervolgens zelf wat goed voor jou en jouw bedrijf is en laat van je horen, ook naar ons toe. Wees ook als boer een gesprekspartner. Want als wij jouw verhaal kennen, kunnen wij dat geluid uit ons mooie Steenwijkerland meenemen richting de Provincie en het Rijk”, besluit Wagenaar gedreven.