Geen ‘scorebordjournalistiek’, maar echte participatie in Speuld e.o.

Een gezamenlijke aanpak: van initiatief tot werkgroep

‘Na een oproep van de indienende raadsleden van de ChristenUnie en SGP aan de buurtvereniging Speuld & omstreken om samen op te lopen, hebben we een werkgroep gevormd van tien inwoners’, gaat Peter terug naar het begin. ‘Wij werkten zelf een plan van aanpak uit en legden daarmee de basis voor een intensieve samenwerking met de gemeente.’ Voor een goed samenwerkingsproces werd er een regiegroep gevormd, bestaande uit de betrokken wethouder Ronald van Veen, een beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening en vier leden uit de werkgroep. ‘Met deze groep hadden we maandelijks overleg. In het begin was dat nog wat onwennig en formeel, maar het was vooral heel goed omdat je echt samen op trekt’, herinnert Peter zich. ‘Eerst was het vertrouwen vanuit de inwoners in de gemeente nog wat dun. Maar gaandeweg is het vertrouwen gegroeid en de wethouder hielp ons echt om bijvoorbeeld ook de niet gemakkelijke onderwerpen te bespreken. Dus niet om de hete brei heen draaien, maar zaken echt benoemen en ermee aan de slag gaan.’ Zo ontstond er een gestructureerde aanpak en nauwe samenwerking tussen inwoners en de gemeente.

Het proces: van leefbaarheidsvisie tot gebiedsvisie

Het proces werd in twee fasen verdeeld. Er werd gestart met het ontwikkelen van een visie op de leefbaarheid, waarvoor Stimuland werd gevraagd om de werkgroep te begeleiden en te faciliteren. ‘Hun opdracht was om actief input van de inwoners te verzamelen over hun behoeften, ideeën en zorgen ten aanzien van de leefbaarheid in ons gebied. Door middel van onder andere een startavond, enquête, gesprekstafels en verdiepende gesprekken kregen we inzicht in wat er speelt binnen de gemeenschap en ook wat de argumenten achter specifieke wensen of standpunten zijn’, vertelt Peter. Gedurende dit proces speelde de werkgroep een belangrijke rol in het uitleggen en verduidelijken van de informatie richting de inwoners en het informeren en betrekken van de wethouder. De gesprekken resulteerden in een leefbaarheidsvisie met zes belangrijke thema’s die in de komende jaren de focus zullen krijgen. Deze thema’s zijn Agrarisch landschap en natuur – Wonen – Voorzieningen en samen leven – Bedrijvigheid – Verkeer en veiligheid – Duurzaamheid en energietransitie. Vervolgens maakte N+L landschapsontwerpers van deze leefbaarheidsvisie, de ruimtelijke doorvertaling naar een gebiedsvisie met uitvoeringsprogramma.

De meerwaarde van professionele begeleiding door Stimuland

Waarom werd er voor begeleiding en ondersteuning door Stimuland gekozen? ‘Dat was een weloverwogen keuze, vanwege hun expertise in bewonersparticipatie en hun affiniteit met het landelijk gebied’, reageert Peter. ‘Je merkte bijvoorbeeld dat Linda en haar Stimuland-collega’s zelf ook van het platteland komen. Daardoor begrijpen ze wat er in buurtschappen als het onze leeft en ontstond er vertrouwen. Daarnaast speelde de neutraliteit en onafhankelijkheid van Stimuland ook een grote rol. Want voor het bespreken van gevoelige onderwerpen die voor spanning kunnen zorgen, zoals bijvoorbeeld bouwontwikkelingen, heb je onafhankelijke begeleiding nodig voor een constructieve benadering. Daarnaast bracht Stimuland een praktische aanpak in, met methodes die bewoners actief bij het proces betrokken.’

Gedurende het hele traject werd ervoor gewaakt om niet alleen meningen op te halen, maar om ook de onderliggende argumenten boven water te krijgen. ‘We hebben steeds gezocht naar de kracht van het argument, de diepere behoefte, om te voorkomen dat het oppervlakkige ‘scorebordjournalistiek’ zou worden waarbij enkel de meerderheid wint’, motiveert Peter en hij licht dit toe met een voorbeeld. ‘Er werd bijvoorbeeld vaak genoemd dat mensen een winkeltje zouden willen, om daarbij ook in één adem te zeggen dat die het niet vol zou houden. Je kunt zo’n wens direct afserveren als onzin en niet haalbaar, of er samen over in gesprek gaan. Door dat laatste kwamen we op mogelijke haalbare alternatieve invullingen zoals een automaat met lokale producten van het land. Dus laat mensen vooral uitspreken ook al lijkt het op het eerste gezicht onhaalbaar. Dat vond ik heel erg leerzaam’, benadrukt hij.

Van visie naar realisatie

De goed doordachte en onderbouwde gebiedsvisie ligt inmiddels ter inzage. Na de vaststelling door de gemeenteraad wordt het een integraal onderdeel van de nieuwe omgevingsvisie. Naast het beleidsdocument is er een uitvoeringsprogramma opgesteld met concrete acties. De gemeente heeft budget vrijgemaakt en ambtelijke ondersteuning beschikbaar gesteld om samen met de buurtvereniging de plannen uit te voeren. Zo blijft de betrokkenheid van inwoners gewaarborgd. ‘De inwoners hebben aangegeven dat ze graag een buurtschap willen blijven, met behoud van het open landschap en een focus op samenleven. De nieuwe visie biedt kansen voor ontwikkeling, zonder de identiteit van het gebied te verliezen’, besluit Peter tevreden.

Een voorbeeld voor anderen

Het traject rondom de nieuwe gebiedsvisie toont de kracht van samenwerking tussen bewoners, de overheid en Stimuland. De kern van het succes? Een helder plan van aanpak, gericht op samenwerking tussen buurt en gemeente, professionele ondersteuning en de bereidheid om samen te werken aan een gedeelde toekomst. Wil je ook aan de slag met de leefbaarheid en toekomstbestendigheid van jouw buurtschap of dorp en heb je daar begeleiding bij nodig? Neem dan contact op met Stimulander Linda Baarslag. We gaan graag samen met je aan de slag.