Door: Ingrid Jansen

De term ‘gebiedsgericht’ mag geen holle frase worden zoals ‘duurzaam’. Het is belangrijk om in elk gebied de mensen zelf te vragen wat zij hier onder verstaan en hoe zij deze definitie zien. Zo kan in elk gebied een herkenbare, geëigende werkwijze ontstaan die werkelijk ‘gebiedsgericht’ is en die recht doet aan het gebied zelf.

Het kabinet geeft miljarden uit aan stikstof en deze uitdaging van het kabinet opgelost worden via een ‘gebiedsgerichte’ aanpak. Er gaat dus ontzettend veel geld naar plannen die niet duidelijk zijn. Dat is heel gevaarlijk, omdat jezelf heel kwetsbaar kunt maken voor bijvoorbeeld lobbyisten. Er is een enorme pot geld beschikbaar maar waar gaat dat geld heen? Het is belangrijk om oog te hebben voor de individuele bewoners en agrarische ondernemers de gebieden zelf. Dat zij worden aangesproken, en worden uitgenodigd en verleid om mee te doen. En niet alleen de landbouw- en natuurorganisaties te zien als vertegenwoordiging van een gebied.

We moeten in dat gesprek eerlijk zijn en benoemen over wat er wel misgaat zoals het stikstofprobleem, de biodiversiteit, die achteruit holt en noem maar op.  Maar de discussie niet vernauwen of verengen want schuldigen zijn niet één op één aan te wijzen en alleen maar de focus op wat misgaat, draagt bij aan polarisatie, angst en wantrouwen.

Oplossingen zijn een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Niet die van één sector of partij of gebied. Investeer in vertrouwen, verbinding, de coöperatieve gedachte. Binnen een sector of gebied en daarbuiten.

Oplossingen

Als gesproken wordt over oplossingen of maatregelen dan wordt voornamelijk gepraat over technische oplossingen en maatregelen. Agrarische ondernemers willen best investeren in milieumaatregelen of omschakeling naar biologische landbouw. Ze weten niet waar ze moeten beginnen. Ze hebben vaak zware financiële lasten en ze hebben te maken met zoveel verschillende regels (voor elk onderwerp worden aparte regels bedacht). En wat betekenen deze ontwikkelingen voor de leefbaarheid? Is er nog wel geschikte woonruimte voor bijvoorbeeld jonge gezinnen of ouderen, net zoals een school of kinderopvang en al die andere voorzieningen die een dorp leefbaar maken? Het lijkt wel of de bewoners zelf steeds minder invloed hebben op deze beslissingen.

Wij zijn voorstander van een hybride aanpak: schouder aan schouder op basis van gedeelde belangen. Een aanpak waar de belangen en behoeften van mensen centraal staan. Op basis van een gelijkwaardige relatie tussen overheid, markt en inwoners. Niet volledig topdown (zoals vaak gebeurt met de implementatie van grote beleidsopgaven) of volledig bottum-up (waarbij goedbedoelde initiatieven vaak stranden door gebrek aan tijd, kennis, geld en ingewikkelde procedures). Hoe dan wel:

Waarde gedreven aanpak

Door betrokkenheid te organiseren met een op waarden gedreven aanpak (wat speelt er, vertalen naar voorstelbare toekomstbeelden, wat is de kracht van een gebied, wat hebben mensen nodig, waar liggen knelpunten, hoe verbind je de beleidsopgaven)?

Verdienmodellen

Verdienmodellen te creëren op basis van waarden in het gebied (we gaan daarbij niet alleen uit van directe financiële kosten en baten, maar van waarden die ook relevant zijn als opbrengst: inspiratie, financiële waarde, natuurlijke waarde en sociale waarde).

Samenwerken

Samenwerken met (maatschappelijke) partners aan de oplossingskracht van de gemeenschap (beleid en uitvoering moet samengaan in combinatie van denken en doen, daar hoort ook het aanspreken van juiste financieringsbronnen en ondersteuning met kennis en expertise)

De roep om de praktische blik

LNV werkt intern aan uitvoeringskracht door een heleboel mensen aan te trekken. Deze mensen hebben vaak een achtergrond in politicologie, bestuurskunde of rechten. Vanuit de sector is de roep om meer praktische mensen aan te stellen. Werk gezamenlijk aan de invulling van deze vacatures en maak dilemma’s bespreekbaar dat praktische mensen (die willen werken voor de overheid) schaars zijn.

Richt niet een nieuwe Dienst Landelijk Gebied met bijbehorende provinciale projectorganisaties op. De opgaven kunnen niet worden gerealiseerd door één enkele organisatie. Maak gebruik van maatschappelijke organisaties die al in de gebieden actief zijn, en oog hebben voor de identiteit en cultuur van het gebied. Want vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

Voorkom dat je met de boeren en bewoners in een situatie terecht komt zoals met de Groningers waar het vertrouwen een enorme deuk heeft gekregen. Door de gaswinning te verdubbelen, lange wachtrijen van mensen die in aanmerking probeerden te komen voor een SNN-subsidie en de sluiting van het kinderhartcentrum in het UMCG. Zonder enige motivatie worden besluiten genomen, terwijl het haaks staat op eerdere onderlinge afspraken. Dit is niet de nieuwe bestuurscultuur waar zo dringend behoefte aan is.

Wil je meer informatie over dit onderwerp? Neem dan contact op met Ingrid Jansen M: 06 – 46 60 35 92  of via de mail E: ijansen@stimuland.nl