Tekst: Marjanne Teunissen

Natúúrlijk willen ze dat wel, ik ben een beetje klaar met de valse tegenstelling tussen natuur en landbouw. We weten allemaal wat er gebeurt als boeren gaan stoppen (en er stoppen elke dag ongeveer twee boeren in Nederland): die grond gaat niet naar de natuur.

Projectontwikkelaars en gemeenten liggen als aasgieren op de loer want oh wat is het belangrijk om te bouwen, bouwen, bouwen! Op de vrijgekomen grond komen huizen, bedrijventerreinen of de grond wordt vol gezet met windmolens of zonnepanelen.

In theorie komt er dan minder stikstof vrij. Maar echt goed voor het klimaat kan een nieuwe woonwijk ook niet zijn, laat staan een industrie- of bedrijventerrein. Ik zie daar echt minder weidevogels rondlopen. Terwijl als de geldstromen de juiste kant opgaan boeren meer natuurinclusief kunnen boeren – met bodembeheer, de aanleg van houtwallen en struiken en heggen als erfafscheiding – we geen volgebouwd landje krijgen maar nog groene ruimte hebben.

Ik maak me ernstig zorgen over de toekomst van het Nederlandse landschap. Met de valse tegenstelling tussen landbouw en natuur heeft het cultuurhistorisch landschap geen stem. Zeker niet in de politieke discussies. We hebben niet minder boeren nodig maar een aanpassing van het huidige landbouwsysteem. Bijvoorbeeld door met minder vee nog altijd een goede boterham te kunnen verdienen en het boerenland natuurvriendelijker te kunnen maken.

Daarvoor is wél meer grond nodig en die zijn we nu aan het opsnoepen. Want als een boer duurzamer wil ondernemen met meer ruimte per dier of een extensiever bouwplan is er extra grond nodig. Die grond is vaak niet beschikbaar omdat ze al een andere bestemming hebben (of krijgen) zoals woningbouw en zonneakkers of vanwege budgettaire redenen. Doordat vraag en aanbod van grond niet in balans is, neemt de gemiddelde grondprijs van land alleen maar toe. Prijzen die alleen projectontwikkelaars nog kunnen betalen.

Daarom een oproep aan de gemeenteraden. Wees creatief in de oplossing van de woningnood. Veel mensen blijven deels thuiswerken dus sta een vleugel van je eigen gebouw af en maak daar appartementen van.  Kijk naar bedrijventerreinen en leegstaande kantoren. De oorlog in de Oekraïne en de nasleep van de pandemie zorgen ervoor dat sommige bedrijven het niet meer redden. Als we koortsig en met haast gaan bouwen dan hebben we straks leegstand in dorpen, steden en op bedrijventerreinen en compleet nieuwe woonwijken in weilanden.

Wees heel voorzichtig met het invullen van agrarisch land en het laten verdwijnen van lokale agrarische ondernemers. De kans is groot dat aasgieren zoals projectontwikkelaars, investeerders en grote vakantieparkketens op de loer liggen. Dan is niks meer lokaal. De woningnood lost zich wel op alleen al demografisch gezien. Maar als jullie – nieuwe raadsleden – meegaan in de waan van de dag en alleen maar denken aan bouwen, bouwen, bouwen dan gaat ons waardevolle landschap verloren en dat krijgen we nooit meer terug.