Provincie Overijssel zet vol in op de teelt van Nederlands plantaardig eiwit

‘De teelt van eiwitrijke peulvruchten draagt bij aan verschillende opgaves waar wij als provincie Overijssel voor staan. Zowel op klimaat, als bodem, natuur en verdienmodel voor de boer’, legt Iris Middelkamp uit. Als beleidsmedewerker AgroFood en Circulaire Economie is de milieuwetenschapper en bedrijfskundige actief op de thema’s nieuwe eiwit- en vezelteelten, biologische landbouw en korte ketens. Daarin is de rol van de provincie vooral verbindend, met netwerken opbouwen, partijen aan elkaar koppelen of middelen beschikbaar maken. Het praktijknetwerk Versnellingsprogramma eiwitteelt is het praktijknetwerk dat bouwt aan de hele keten rond plantaardig eiwit van eigen land. ‘Dat gaat van rassenkeuze tot machineafstellingen, van de verwerking tot aan de vermarkting van soja, veldbonen, erwten en lupine’, legt de Iris uit.

Breder dan de landelijke Bean Deal

Het Versnellingsprogramma eiwitteelt past binnen de landelijke eiwitstrategie, de Bean Deal. Al gaat provincie Overijssel daarin duidelijk nog verder. ‘We willen de eiwitteelt in onze provincie echt een slinger geven’, vertelt Iris gedreven. Stimuland treedt daarin vol energie op als penvoerder van dit veelbelovende programma. ‘Dat is heel fijn. Stimuland staat met de voeten in de klei. Zo proeven we samen met de praktijknetwerken van boeren, zoals De Nieuwe Melkboer, Lekker Lupine en Twentse Veldbonen, wat er nodig is. Het is waardevol om te weten waar je als provincie de beschikbare middelen in moet zetten’, aldus Iris. Daarnaast heeft de provincie ook een stimuleringsregeling voor agrariërs die met de teelt van peulvruchten aan de slag willen.

Kringlopen sluiten met eiwitteelt

‘Eigen eiwitteelt is een vorm van duurzame landbouw’, vindt Iris. ‘Eiwitrijke peulvruchten zoals soja, lupine en veldbonen leggen stikstof vast. Dankzij de bloei geven ze extra biodiversiteit. Hun diepe beworteling is goed voor de bodem. Ze helpen kringlopen sluiten, door hun rol in zowel de humane voeding als de diervoeding’, somt ze op. ‘En wij zien kansen als verdienmodel voor de boer. Maar dat kan alleen als de markt dat zelf oppakt. Dat is nu nog niet zo, daarom zetten wij in op het versneld opbouwen van de eiwitketen, met de wens dat de markt dat op termijn overneemt.’ Het versnellingsprogramma richt zich daarom dus heel bewust op de hele keten, van teler tot loonwerker, van verwerker tot inkoper.

Eiwitgewassen (nog) niet concurrerend

‘In de markt zien we meer vraag naar plantaardige eiwitten uit Nederland. Daarnaast zijn er veel stoppende veehouders, die hun land houden. Eiwitteelt is goed voor je bodem, maar nog niet voor je verdienmodel. Daarvoor moet de teelt van soja, lupine of veldbonen kunnen concurreren met saldogewassen als aardappels en bloembollen’, noemt Iris als grote uitdaging, die zij binnen dit programma zeker niet uit de weg gaat. Al hoeft het verdienmodel niet altijd uit het product te komen. ‘Als eiwitrijke gewassen commercieel weinig waarde hebben, maar wel een significante waarde hebben voor de maatschappij, dan mag daar ook een vergoeding tegenover staan. Maar het feit blijft: als je er niets aan kunt verdienen houdt het op’, stelt ze realistisch.

‘Probeer zelf eens de Nederlandse peulvrucht’

‘Stimuleer niet alleen de productie van erwten, soja, lupine en veldbonen, maar zet ook in op de rest van de keten. Pak beide kanten op, pas als er vraag is loont het om zelf te telen, maar dan moet je al wel de gewassen hebben staan’, is haar ervaring en tip voor collega-provincies. En natuurlijk heeft Iris een hele praktische tip voor elke lezer: ‘eet meer eiwit uit eigen land. Weet wat je eet en kies eens voor een Nederlandse peulvrucht zoals van onze deelnemers Lekker Lupine of de Nieuwe Melkboer’, besluit ze trots.