‘Mijn gras profiteert duidelijk van de stikstof die de erwten vastleggen’

Eiwitgewassen telen? ‘Gewoon doen!’, aldus Frank Nieuwe Weme. In het Overijsselse Weerselo heeft hij samen met zijn vrouw een biologisch melkveebedrijf. Zij melken ongeveer 120 koeien op zo’n 63 hectare zandgrond. Frank verbouwt zelf naast gras onder andere snijmaïs en wintererwten met triticale in mengteelt. Frank is deelnemer van het praktijknetwerk dat Erve Mentink coördineert en onderdeel is van het Versnellingsprogramma Eiwitteelt Overijssel.

Frank, wat is jouw ervaring met eiwitteelt?

‘We zijn nu zo’n zeven jaar bezig met mengteelt van erwten en triticale. Sinds kort combineren we dat ook met een onderzaai van gras.’

Mengteelt, hoe werkt dat in de praktijk?

‘Na de oogst van de snijmais zaaien we een mengsel van wintererwten, triticale en gras in, zonder bemesting. Door gelijk het gras mee te zaaien voorkom je een magere eerste grassnede: het heeft immers al sinds het najaar kunnen meegroeien. Het zaaien gebeurt in één werkgang door de loonwerker, met een dubbele zaaibak voor de erwten en triticale en een pneumatische zaaimachine voor het mengsel van Italiaans raaigras met rode klaver. In juni maaien we het complete gewas en kuilen we het in. De erwten en triticale sterven af. Het gras en de klaver groeien door.’

Waarom ben je begonnen met deze combinatie?

‘In de biologische landbouw is gewasrotatie verplicht. Dat betekent dat ik na de snijmais sowieso een ander gewas moet inzaaien. Dankzij deze mengteelt met erwten levert dat binnen een korte tijd een veel betere eerste snede op.’

Welke opbrengst en voederwaarde levert de eiwitteelt jou op?

‘Afgelopen 15 juni hebben we acht hectare met erwten, triticale en grasklaver gemaaid. De opbrengst was zo’n 7,5 ton droge stof per hectare. De voederwaarde ligt op 153 gram totaal ruw eiwit, 803 VEM en 80 gram suiker per kg drogestof. Voor mij zit het voordeel niet alleen in het eiwitgehalte, maar ook in het feit dat ik in het voorjaar meteen een goede opbrengst heb. Het gras profiteert duidelijk van de stikstof die de erwten vastleggen.’

Wat zie jij als grootste kans voor eiwitteelt op Nederlandse bodem?

‘Ik zie vooral kansen in mengteelten, zoals erwten met triticale en gras. Dat levert voer op dat past bij mijn bedrijfsvoering én er staat ook ‘s winters een gewas op het land. Het gewas is daardoor beter bestand tegen voorjaarsdroogte. De erwten doe ik eigenlijk vooral voor de stikstof in de bodem, waar het gras daarna van profiteert.’

Welke uitdagingen zie jij in de eiwitteelt onder Nederlandse omstandigheden?

‘Met eiwit als krachtvoervervanger, bijvoorbeeld met veldbonen, ben ik terughoudender. Daar zie ik veel risico’s in, zeker bij ons klimaat. Je kan een mooie teelt hebben, maar als er op het laatst een zware bui valt, ligt het plat en ben je veel kwijt.’

Hoe ben je bij het Versnellingsprogramma Eiwitteelt terechtgekomen?

‘Ik had het gewas al staan toen ik hoorde dat ik nog mee kon doen met het project. Teeltregistratie had ik niet gedaan, maar ik wist nog precies wat ik gezaaid had. Dus ik hoefde alleen even de zaaidatum en hoeveelheden op te zoeken. Het voordeel van dit gewas zie ik al jaren, met name door het positieve effect op de grasteelt daarna. Ik zou het dus ook zonder subsidie dit jaar weer telen.’

Wat is jouw advies voor boeren die ook aan de slag willen met eiwitgewassen?

‘Let goed op je pH, zeker op zandgrond. Wij bekalken het land regelmatig. Verder zou ik persoonlijk altijd voor een wintervariant kiezen. Dan begin je in het voorjaar niet vanaf nul, maar heb je al wat staan. Ja en tot slot: gewoon beginnen, gewoon doen.’