30 maart 2023

Sinds december vorig jaar onderhandelt de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) met de sectorpartijen over een Landbouwakkoord. In de opzet van, en de gesprekken over het Landbouwakkoord mist Stimuland het belang van, en de urgentie voor leefbaarheidsopgaven op het platteland. De focus ligt volgens de plattelandsorganisatie te veel op de technische, financiële en juridische kant van het verhaal. Daarom roept zij op om leefbaarheid een aparte plek te geven in het Landbouwakkoord en hier een apart thema van te maken. Daarnaast adviseert zij met klem om met boeren zelf in gesprek te gaan omdat niet iedereen is lid van een belangenorganisatie.

Rapport Remkes

Een belangrijke aanbeveling uit het Rapport Remkes ‘Wat wel kan’ was het komen tot een concreet toekomstplan, bij voorkeur in de vorm van een Landbouwakkoord, samen met de sector. De minister van LNV Adema heeft dit omarmd en is met partijen aan de slag gegaan om te komen tot een toekomstperspectief in de vorm van een Landbouwakkoord. Uitgangspunt is om alle opgaves voor de landbouw op het terrein van natuur, klimaat en water in een keer aan te pakken, zodat boeren met duidelijkheid, zekerheid en rust een toekomstplan kunnen maken. De overheid, keten en consument moeten ook de boer helpen om duurzamer te produceren.

Stimuland vindt het positief dat wordt gewerkt aan een langjarig toekomstperspectief voor de sector, want dat is wat nu ontbreekt. Menig boerengezin voelt zich machteloos en radeloos door alles wat op hen afkomt terwijl een meerjarig verdienperspectief ontbreekt.

Onderhandelingen

De onderhandelingen in het Landbouwakkoord naderen inmiddels hun hoogtepunt. Agractie trok zich een week geleden terug uit de onderhandelingen. De boerenbelangenorganisatie wil dat het ‘grootschalig aanwijzen van gronden met beperkingen’, van tafel gaat. Deze gronden worden ook wel ‘landschapsgrond’ genoemd: een tussenvorm van natuur- en landbouwgrond. Eerder verliet de Dutch Dairy Board (DDB) per direct de sectortafel melkvee- en kalverhouderij, onder andere vanwege datzelfde punt waardoor straks veel landbouwgrond verloren gaat aan natuur en andere opgaves. De andere partijen, waaronder LTO, blijven vooralsnog wel aan tafel.

Stimuland vindt het belangrijk dat niet alleen in gesprek wordt gegaan met lobbyclubs maar ook met de boeren zelf, want het gaat om hen. ‘Bovendien zijn niet alle boeren lid van een organisatie, dus wie vertegenwoordigt hen?’, vraagt Ingrid Jansen, directeur van Stimuland, zich af.

Gemis leefbaarheidsopgaven

In het Landbouwakkoord wordt ingezet op zes thema’s: (1) Wetgeving & Financiering, (2) Markt & Keten, (3) Grond & Ruimtelijke Ordening, (4) Innovatie & Borging, (5) Maatschappelijke/ecosysteemdiensten en (6) Kennis & Ontwikkeling. Stimuland mist in deze opzet het thema Leefbaarheid en vindt dat de focus te veel ligt op de technische kant van het verhaal. ‘Er moet een Landbouwakkoord komen dat recht doet aan de maatschappelijke wens voor een leefbaar platteland met gezonde boerenbedrijven’, stelt Jansen vanuit de constatering dat er tot nu toe weinig recht wordt gedaan aan dat punt. ‘Boeren vervullen een cruciale rol in het verenigingsleven en de voorzieningen van dorpen. Als boeren moeten stoppen, zou dit direct een afname van de leefbaarheid in het landelijk gebied betekenen.’ Jansen roept de minister van LNV en de sectorpartijen daarom op om leefbaarheid een prominente plek te geven in het Landbouwakkoord en hier een apart thema van te maken in het akkoord.