Tekst: Marianne Miltenburg

Rust in de bossen neemt af, en dankzij het hoge pretparkgehalte neemt de verstoring toe; dieren kruipen steeds verder het bos in. Als toeristen en recreanten hun gang maar kunnen gaan.

Natuurmonumenten beheert in Nederland meer dan 100.000 hectare natuur.
‘We maken ons sterk voor de natuur die nog over is’, staat op de website te lezen, maar Natuurmonumenten maakt zich vooral sterk in het aanbieden van trips voor de toerist.

Nacht-van-de-Nachtwandelingen, ‘Het ree in de avondschemer’. Voor kinderen, in november, als het al vroeg donker is in het bos: ‘Wandel mee met de Nachtwachter en ontdek samen de geheimen van de nacht. Durf jij ’s avonds mee het bos in? Alleen de lantaarn van de nachtwachter licht je bij…’  Ook kun je nachtvlinders spotten – Ga met lichtbakken en stroop op zoek naar nachtvlinders.’

Staat bij bospaden niet meestal zo’n bordje met de tekst dat je na zonsondergang niet meer in het bos mag komen? Hoezo dieren niet verstoren?!

273.000 ha natuur wordt beheerd door Staatsbosbeheer en 95% daarvan is toegankelijk voor iedereen. Ook deze organisatie maakt zich schuldig aan nachtelijke activiteiten: ‘Wandel met de gids van Staatsbosbeheer door de donkere bossen. Schrik niet van een paar uilenogen die je in de verte ziet oplichten (ja hoor!). En wie weet, hoor je onderweg het gescharrel van wilde zwijnen. Hoewel veel dieren overdag actief zijn, komen nu de nachtdieren tot leven. Een bijzondere beleving van de natuur.’ Dat dus verpest wordt door de mensen die deze ‘beleving’ zo nodig moeten hebben.

In samenwerking met Staasbosbeheer was een bedrijf zo slim 50 trouwlocaties in het bos te realiseren, met gastenaantallen die variëren van 50 tot 250. ‘Midden in een prachtig bos jullie bruiloft vieren en dansen onder de sterrenhemel in een natuurlijk amfitheater.’ Waar parkeren al die bruiloftsgasten?

Dat gebeurt allemaal in dat bos dat beschermd zou moeten worden …

In maart van dit jaar kwam Staatsbosbeheer met de fraaie slogan: ‘Welkom in de kraamkamer van Moeder Natuur’, waarbij bezoekers gevraagd werd om rekening te houden met kwetsbare dieren in natuurgebieden (het broedseizoen duurt formeel van 15 maart tot 15 juli).

Tegelijkertijd werden boswandelingen gepromoot, waar in coronatijd gretig gehoor aan werd gegeven. Zonder de broodnodige handhaving werd het afgelopen jaar een puinhoop in de bossen. Te veel loslopende honden die in deze ‘kraamtijd’ dwars door de bossen struinden. Boswachters klaagden in de media steen en been over het aantal reekalfjes dat gebeten of gedood werd, maar handhaven was niet mogelijk wegens gebrek aan financiële middelen.

Nu staat op de website van de Rijksoverheid te lezen dat het natuurbeleid in Nederland is overgeheveld van het Rijk naar de provincies. Daarmee is ook het geld dat Staatsbosbeheer kreeg voor beheer en onderhoud van recreatievoorzieningen naar de provincie gegaan. Dus eigenlijk moet de provincie over de brug komen om de beloofde bescherming waar te maken.

Provincies steken echter liever geld in het promoten van de natuur in hun provincie dan diezelfde natuur bescherming te bieden.

Dus: er is wel tijd en geld om nieuwe houten picknicktafels te plaatsen, in plaats van van datzelfde houten hek te repareren. Overal waar hekken zijn verdwenen zie je toegankelijke brede bospaden, een vrijbrief voor (cross)motoren en zelfs auto’s om het bos in te rijden.

Gek genoeg staan op picknickplaatsen van Natuurmonumenten wél prullenbakken; bij dergelijke plaatsen van Staatsbosbeheer wordt men geacht zijn eigen vuilnis mee te nemen, met als gevolg dat in de bosjes eromheen afval wordt gedumpt.

Mountainbikeroutes worden wel aangelegd en onderhouden door zowel Natuurmonumenten als Staatsbosbeheer. Het aantal officiële mountainbikeroutes ligt nu op tweehonderd, samen goed voor meer dan 4600 kilometer verdeeld over alle provincies.

Rust in de bossen neemt af, en dankzij het hoge pretparkgehalte neemt de verstoring toe; dieren kruipen steeds verder het bos in. Als toeristen en recreanten hun gang maar kunnen gaan.

Al in 1962 zei bioloog Rachel Carson: ‘Kijk wat we doen met de natuur die we nog overhebben. Door onze dominante houding ten opzichte van de natuur, verliezen we in rap tempo kostbare flora en fauna. De biodiversiteit gaat veel te snel achteruit. Natuur moet beheerd en beschermd worden!’

Jac. P. Thijsse, grondlegger van de natuurbescherming in ons land, zou zich omdraaien in zijn graf als ie wist hoe de natuur nu “beheerd” wordt …